Blog (čeština)
Český jazyk pro Poláky
Článek č. 196
Naposledy upraveno 02. 06. 2024 11:53
Áčko, béčko, ... zetko
[áčko] CS (potocznie)
- ŘP sk. A:
řidičský průkaz skupiny A
řidičský průkaz na motocykl
řidičák na motorku (potocznie)
papíry na motorku (potocznie)
papíry na mašinu (potocznie)
("mašina" CS w tym kontekście: duży, mocny motocykl)
- vitamín A
- krevní skupina A
- třída I. A, II. A, III. A, atd. na základní nebo střední škole
- pavilon (budova) A
(v nemocnici, na výstavišti, v ZOO, ...)
- budova A
(v případě univerzity, muzea, divadla, úřadu, školy, ...)
- linia metro A w Pradze
- literka A gdzieś napisana na tablicy, jeżeli o niej trzeba powiedzieć, że jest zetrzena, zabrudzona, że obok niej powinien być obrazek, że powinna być innym kolorem, itp.
- część A dużego formularza, jeżeli jest podzielony na części oznaczone literkami
- grupa osob, towaru, kont, pozycji, lub byleczego innego oznaczona jako A
- kategoria A w bylektórym systemie lub rejestru (w tym "zbrojní průkaz", potocznie "zbrojní pas" lub "zbroják", znaczy pozwolenie na broń, tam też grupa/kategoria A będzie "áčko")
- první generace konkrétního typu automobilu Opel
(Opel Corsa A = [áčková korsa], [korsa áčko])
- ...
Zawsze coś takiego uważałem za absolutnie naturalne, jednak się dowiedziałem, że w polskim raczej nie ma niczego takiego.
Kiedy na ten temat natrafiliśmy, to powiedzono mi, że jak te przykłady napiszę na FB, to pewnie dostanę od Polaków milion innych przykładów, gdzie my Czesi mówimy "áčko", "béčko", itp.
[béčko] CS (potocznie)
- ŘP. sk. B:
řidičský průkaz skupiny B
řidičský průkaz na osobní automobil
řidičák/papíry na auto/osobák (potocznie)
- reszta analogicznie
Oprócz tego wyrażenie "žádný béčko", które było cool cca 20 – 30 lat temu, znaczy coś jak "znam się na tym", "potrafię", "dam świetnie radę", itp. (ew. też dla innych osob).
Pochodzi to pewnie od jakości, gdzie A jest lepsza i B gorsza.
Tak samo można powiedzieć "béčkový film" na film niskej jakości.
Istnieje też czeski tekst "Béčko z okresního města" na amerikańską country piosenkę "Coward of the County", chociaż to tłumaczenie tam nie jest dokładne (jak zazwyczaj w razie dzieł sztuki).
I obowiązkowo trochę realiznawstwa z czeskiej historii nauki, skoro powyżej mówa o grupach krwi:
Chyba nie muszę pytać, jakiej narodowości był człowiek, który odkrył, że istneją 4 podstawowe grupy krwi (0, A, B, AB). Już z takiego pytania z mojej strony by było jasne, że chodziło o Czecha:
prof. MUDr. Jan Janský
Żył w latach 1873 – 1921;
istnienie 4 grup krwi stwierdził roku 1907.
Honorowi dawcy krwi w Czechach otrzymują za pewne liczby honorowych pobrań płytę pamiętkową lub medal prof. Janského.
[céčko] CS (potocznie)
- ŘP. sk. C:
řidičský průkaz skupiny C
řidičský průkaz na nákladní automobil
řidičák/papíry na náklaďák (potocznie)
(Dawniej mówiło się też "trojka", bo dawniej chodziło o prawo jazdy kategorii 3, ale to mogło być zgrubsza przed r. 1980; ja już tego nie pamiętam ani z dzieciństwa; to już jest historia.)
- jednostka "C:\" w MS-DOSie lub we Windows
– dawniej tak samo działało też "A" i "B" dla FDD (floppy disc drive), jednak to już jest historia
- struna C; akord C
- mały plastykowy przebój Czechosłowacji lat 80.,
umożliwiający zestawianie do łańcuchów;
nie tylko dla dzieci
(proszę zajrzeć na Wikipedię, o co chodziło; link na dole)
- najbardziej kanciasty z czeskich autobusów, Karosa C, z lat 80.
- reszta analogicznie,
tam, gdzie jakieś "C" istnieje
Następnie:
déčko
éčko
efko
géčko
háčko
cháčko
íčko
- to może być też sklep z informacjami turystycznymi, z dużym "i" w logu
- to może być też belka stalowa (do budowy domu, np. jako nadproże lub inny element konstrukcji) z przekrojem kształtu "I" (w cionce szeryf / serif, jak np. "times")
jéčko
káčko
elko
- to może być też element konstrukcyjny kształtu "L"
- w biurze lub potrzebach dla biura może chodić o folder foliowy na dokumenty, typowo np. A4, który ma dwie strony spawane i dwie otwarte
emko
- to może być też Škoda 105/120 M; znaczy "modernizovaná", w produkcji od 06/1983 do cca 1990
- to może być też Škoda 1203 M; znaczy "modernizovaná", z kanciastami reflektorami
- to może być też samochód osobowy, mikrobus, minibus lub autobus (wg kategorii pojazdów UE)
- i byle co innego kategorii "M" lub z sufiksem lub prefiksem "M" w nazwie lub oznaczeniu, wersja produktu, itp.
- analogicznie to działa dla wszystkich literek, to tylko że się na ten temat jeszcze zatrzymałem akurat tutaj, przy "M"
enko
óčko
péčko
qéčko
erko
- m. in. "Škoda 110 R Coupé"
(w Polsce nazywana "czeskie Porsche")
esko
- rzeczy mające literkę "S" w oznaczeniu;
model "S", typ "S",
produkt z linii produktowej "S"
– Škoda 105 S, Siemens S10, ...
(Škoda 105 L = [elko];
Siemens C10 = [céčko])
×
esíčko
- coś o fizycznym kształcie "S"
– podwójny zakręt drogi, gdzie tuż po jednym zakręcie przychodzi zakręt w drugą stronę
– herbatnik / ciastko kształtu "S"
– cześć kręgosłupa
×
Eska
- Czechosłowacka marka rowerów
téčko
- to może być też element konstrukcyjny kształtu "T"
- to może być też skrzyżowanie drogowe kształtu "T"
- ŘP sk. T (potocznie: papíry na traktor)
- Ford model T
- "T-kus" CS (dosłownie: T-kawałek / sztuka)
do polączenia rur (np. PPR)
= "trójnik" PL
(Uwaga, jeżeli już użyjemy numer,
to "trójnik" PL = "rozdvojka" CS,
np. dla 230 V AC.)
- ...
účko
- to może być też belka stalowa (do budowy domu, np. jako nadproże lub inny element konstrukcji) z przekrojem kształtu "U"
- w biurze lub potrzebach dla biura może chodić o folder foliowy na dokumenty, typowo np. A4, który ma trzy strony spawane i jedną otwartą
véčko
- telefon komórkowy otwierany w kształcie "V", nosiony z ekranem przed numpadem
np. Motorola MPx200 (smartphone z WinCE);
np. Motorola V235, V360, Razr V8, V9;
np. Siemens CF62, CL75;
np. LG H410 Wine Smart (smartphone z Androidem);
Pro [dvojité vé], čili pro "W", asi nic nemáme.
Musíme zaimprovizovat:
"véčko", "dvojité vé";
možná by se dalo říci "dvojité véčko",
ale nijak zvlášť zavedené to není.
Správně je to [dvojité vé], a toho bych se asi držel.
ixko [iksko]
ypsilon
Tady asi nic zvláštního nemáme.
Prostě "ypsilon", tak, jak se to písmeno jmenuje správně, oficiálně.
- To może być też skrzyżowanie drogowe kształtu "Y",
ale raczej powiemy więcej, chyba raczej całe "křižovatka (tvaru) ypsilon".
- Jednak: Istnieje teatr, który nazywa się "Ypsilonka".
Ale to tylko ten teatr, nic innego.
Może ktoś by to mógł użyć dla skrzyżowania (ta křižovatka, r. żeński), ale tego nie gwarantuję ani nie zakładam.
zetko
- m.in. też nieobowiązkowe oznaczenie "Z" na pojazdzie początkującego kierowcy,
który już ma prawo jazdy, ale jeszcze nie ma dużego doświadczenia.
"Z" jak "začátečník" ( = "początkujący" PL).
I mogą też nastąpić kombinacje literki z cyfrą, lub więcej literek:
[cé jednička]
- jazykový certifikát C1 dle evropského jazykového rámce (druhý nejlepší ze 6 existujících; nejvyšší je C2)
- řidičský průkaz C1, na malý nákladní automobil
- analogicky jiné podobné případy
– i jiné skupiny a úrovně
(A1, A2, B1 u jazyků i ŘP; C2 u jazyků; D1 u ŘP);
– i jiné obory a oblasti lidské činnosti
[em jednička]
- M1 – osobní automobil nebo mikrobus do 3,5 t a nejvýše 1+8 míst, určený k přepravě osob (více než k přepravě nákladu), dle kategorizace vozidel v EU
- analogicky další případy
[zet trojka]; [zet čtyřka] / [zet čtyrka]
- Konica Minolta Dimage Z3; Z4
- BMW Z3; Z4
[ereso]
- Škoda 130 RS
- Škoda Fabia RS, Škoda Octavia RS
[ešemko], [ešelko], [ešdéčko]
- Autobusy Škoda ŠM 11, ŠL 11, ŠD 11
(městský, linkový, dálkový; délka 11 metrů)
Dla ŠM11 i ŠL11 używa się też żeński rodzaj:
"Ešema" / "Ešemka";
"Ešela" / "Ešelka".
[erťák]
- Autobus Škoda 706 RTO
(jako Jelcz Ogórek)
- czasami też ciężarówka Škoda 706 RT,
ale to jest raczej "Trambus"
"Mates"
- Škoda 706 MTS (zmodernizowany 706 RT)
"Embéčko"
- Škoda 1000 MB
(auto z silnikiem 1000 ccm, z miasta Mladá Boleslav;
złośliwie czytano też jako "1000 malých bolestí")
- Znacznie się używało też dla następnej generacji,
Škoda 100,
chociaż ta już żadnego "MB" w nazwie nie miała.
[erena]
- Praga RN
[vejtřaska]
- Praga V3S
Modelářská měřítka, modelové velikosti:
tétéčko – modelářské měřítko 1:120
háóčko / hánulka – modelářské měřítko 1:87
enko – modelářské měřítko 1:160
...
Tyle na temat naszej czeskiej wymowy literek w oznaczeniu [áčko], [béčko], itp.,
która, jak zrozumiałem, jest dla Polaków fascynująca.
------------
1. zdjęcie:
Vzor řidičského průkazu České republiky
Zródło:
Vyhláška č. 31/2001 Sb.
Vyhláška Ministerstva dopravy a spojů o řidičských průkazech a o registru řidičů
Příloha č. 1 k vyhlášce č. 31/2001 Sb.
2. zdjęcie:
Brązowy i srebrny medal prof. Janského za w sumie 20 honorowych pobrań krwi
Zdjęcie własne
(Tak, medale też własne :) )
3. zdjęcie:
"véčko"
( = komórka otwierana w kształcie "V") Motorola MPx200
Zdjęcie z internetu, prawdopodobnie pierwotnie od Motoroly
4. zdjęcie:
"téčko"
("T-kus" CS formalnie; "trójnik" PL)
Zdjęcie z internetu, prawdopodobnie z katalogu producenta
5. zdjęcie:
"zetko"
Označení O3: Označení vozidla řízeného řidičem začátečníkem
Zródło:
Vyhláška č. 294/2015 Sb.
Vyhláška, kterou se provádějí pravidla provozu na pozemních komunikacích
1. Speciální označení vozidel
Související odkazy
Líbil se Vám článek?
Zpětná vazba – hlasování
Hlasy se na serveru připočítají k počitadlům pro tento článek, např. kolikrát tento článek někoho pobavil a kolikrát tento článek někomu pomohl.
Neukládají se jednotlivá hlasování (vzájemná kombinace hlasů, datum, čas, ani jiné údaje).
Proto nemá smysl odesílat prázdný hlas, nemělo by se co k čemu přičíst.
Ve Vašem prohlížeči nebude uložena žádná informace (cookies) o tom, že už jste hlasovali.
- Ve Vašem prohlížeči tedy nebude vidět, jak jste hlasovali.
- Kdykoliv budete moci hlasovat znovu, pokud Vám článek opakovaně pomůže (pobaví Vás, potěší, …).
- Pokud Vás právě u jednoho počítače sedí více, mohou postupně hlasovat další lidé.
Počítám člověkohlasy, nikoliv lidi.
Tedy kolikrát článek někomu pomohl,
nikoliv kolika lidem pomohl.
Třikrát potěšeného jednoho čtenáře počítám stejně jako tři různé jednou potěšené čtenáře.
Každý má do budoucna neomezený počet hlasů.
Když zapomenete, že jste pro tento článek už hlasovali, nevadí – když Vám někdy v budoucnu bude např. užitečný znovu, tak mu znovu pošlete hlas, že Vám byl užitečný.
Štítky, labels, kategorie, témata, tagy, hashtagy
(ve vývoji)#slova
#veda-technika #elektro-ict #doprava #obchod-ekonomie-pravo
#realie #historie
Tento článek je zařazen také v sousedním blogu
Martin Adámek (osobní mikroblog).