Różne tłumaczenia czeskich vs. polskich słów
Czeskie oraz polskie slowa z różnie szerokim znaczeniem
12. – 15. 5. 2020
Uzupełniono
18. 7. 2015
Zrobiono
wiosna 2015;
czasami aktualizowano
Któreś słowa, które Polaci uważają za jedno słowo,
są w czeskim dwie różne słowa, według konkretnego znaczenia:
| Po polsku | Znaczenie | Po czesku |
|---|---|---|
| gdzie | miejsce (Gdzie jesteś? Gdzie byłesz? Gdzie będziesz?) | kde |
| cel ruchu (czasami w polskim "dokąd"; Gdzie idziesz? Dokąd idziesz? antonim od "skąd"; jak w rosyjskim "куда") | kam | |
| tu, tutaj | odpowiedź na "kde" | tady |
| odpowiedź na "kam" | sem | |
| kolega, koleżanka | osoba z tej samej firmy, z tego samego biura; z tej samej strefy fachowej; ew. z tej samej szkoły | kolega, kolegyně |
| więcej niż znajomy i mniej niż przyjaciel | kamarád, kamarádka Potocznie („kumpel”): „kámoš”, „kámoška” | |
| otworzyć | 1. kluczem, że by byle kto mogł otworzyć bez kłucza; jak po angielsku "unlock" (odblokować; odkluczyć) | odemknout |
| 2. przez klamkę; fizycznie zupełnie całe okno, drzwi ("na oścież"="dokořán"); książkę, oczy, serce, spadochron; plik, program, okno w Windows, tab/panel w przeglądarce; jak po angielsku "open" | otevřít | |
| zamknąć | 1. przez klamkę; fizycznie zupełnie całe okno, drzwi; książkę, oczy; plik, program, okno w Windows, tab/panel w przeglądarce; zwierzęta domowa (np. na noc), sklep, firmę aresztować (potocznie); jak po angielsku "close" | zavřít |
| być na końcu listy albo kolejki | uzavírat | |
| uzamknąć się (swoje serce; ukryć swoje uczucia, myśli) | uzavřít se | |
| 2. kluczem, że by byle kto nie mogł otworzyć bez kłucza; jak po angielsku "lock" (zablokować; zakluczyć) | zamknout | |
| kierownica | okrągła (w samochodzie) | volant |
| prosta (na rowerze, motorze albo quadzie; w którychś rykszach i na którychś trójkołowcach) | řidítka (r. nijaki, licz. mnoga) | |
| ściągnąć, ściągać | z wysokości na dól; gumką, sznurkiem, itp. | stáhnout, stahovat |
| plik z internetu | stáhnout, stahovat, downloadovat | |
| podczas sprawdzianu lub egzaminu od innego ucznia lub ze ściągi | opisovat | |
| teren | konkretna strefa, część kraju należący do czegoś (geografia – kraj albo jego część: Województwo dolnośląskie; Góry Orlickie; Polska; teren Apaczów) ("Na terenie parku narodowego nie wolno palić.") | území |
| konkretna działka należący do kogoś (właściciel – osoba, firma) ("Teren prywatny.") | pozemek | |
| profil/kształt/relief kraju – wzgórza; rodzaj powierzchni (latwość ruchu); strefa poza drogą asfaltową (poza biurem, w praktyce, w warunkach prostych bez komfortu) ("Samochód terenowy"; "Pracownik terenowy") | terén | |
| południe / północ | czas (pora dnia) | poledne / půlnoc |
| kierunek | jih / sever (Tylko w bajkach używany jest zwrot „Strana/království polední/půlnoční”) | |
| dwójka | nazwa cyfry 2; druga najlepsza (!) ocena w szkołe; drugi startujący, drugi najlepszy | dvojka |
| dwie osoby, zwierzęta albo przedmioty | dvojice | |
| dwie osoby albo zwierzęta potocznie, ale tylko z akcentem na nietypowość: znaczy to, że chodzi o jakoś ciekawą dwójkę, np. kiedy ci dwa bardzo (nie) pasują do siebie albo kiedy każdy jest nie zwykły. | dvojka | |
| przeżyć | nie zginąć, nie umrzeć | přežít |
| doświadczyć czegoś, aktywnie zkorzystać z życia, robić coś, starać sie o coś (ogólnie, nie tylko zabawa, też dla pracy i dobrych wyników, włacznie z kłopotami życia) | prožít | |
| Życie trzeba przeżyć, nie przeżyć. | Život se má prožít, ne přežít. | |
| (za)dzwonić | przez telefon | formalnie: „(za)telefonovat”, potocznie: „(za)volat” |
| przy drzwiach domowych, na wieży kościelnej, w szkołe | (za)zvonit | |
| parasol | przeciwdeszczowy | deštník |
| przeciwsłoneczny | slunečník | |
| pomarańczowy | kolor | oranžový |
| smak, ew. zapach, kształt albo byle jaka podobność lub pokrewność oprócz koloru; dotyczący pomarańczów co owocu albo drzewa | pomerančový | |
| surówka | na talerzu wspólnie z głównym daniem | obloha |
| osobno w szalce obok talerzu albo aż później po daniu | salát | |
| prom | przez rzekę | přívoz |
| przez morze (albo jego kawalek) | trajekt | |
| (przy)witać | witać się z kimś przy spotkaniu byle gdzie | (po)zdravit, (po)zdravit se |
| (przy)witać kogoś w swoim mieszkaniu, w swoim biurze, na swoim terenie | (při)vítat | |
| podobać się | wygłądać podobno jak ktoś | podobat se, být podobný |
| być według kogoś preferencyj | líbit se | |
| Np. jeżeli jestem mężczyzną: | Je mi podobný tamten muž; Líbí se mi tamta žena. | |
| wyjeżdżać, wyjechać | z jakiegoś miejsca (tego człowieka tam teraz nie będzie; zdanie dotyczy pierwotnego miejsca) | odjíždět, odjet (odkud (člověk): z kanceláře) |
| na podróż; w kierunku jakiegoś miejsca (ten człowiek tam teraz będzie; zdanie dotyczy podróży albo celowego miejsca) | vyjíždět, vyjet (kam: na expedici; za zákazníkem) | |
| z środka na zęwnątrz; albo z dołu do góry | vyjíždět, vyjet (odkud (vozidlo)/ kam: z garáže; z díry, z bláta; na kopec) | |
| hodować | rośliny | pěstovat |
| zwierzęta | chovat |
I odwrotnie, Czesi co jedno słowo rozumią któreś dwójki,
które Polaci rozumią co dwie różne słowa:
| Po czesku Česky | Znaczenie Význam | Po polsku Polsky |
|---|---|---|
| měsíc | planeta, zosobněný objekt na obloze | księżyc (příp. i „miesiąc”) |
| část roku, doba trvání | miesiąc | |
| proč | důvod, příčina; z jakého důvodu | dlaczego, czemu |
| účel, cíl; za jakým účelem | po co | |
| večer | co (podstatné jméno) (jako např. "poledne") "Už je večer." | wieczór |
| kdy (příslovce) (jako např. "v poledne") "Uvidíme se večer." | wieczorem | |
| známý | můj známý (méně než kamarád) | znajomy |
| všeobecně známý, všem známý, mediálně známý | znany | |
| přítel, přítelkyně | více než známý(á) nebo kamarád(ka)
| przyjaciel, przyjaciółka |
| životní partner(ka) (kluk, holka)
| chłopak, dziewczyna | |
| salát | konkrétní rostlina (v pařeništi či skleníku) | sałata |
| směs různých surovin v misce – vše pouze syrové (okurkový salát) | surówka | |
| směs různých surovin v misce – i něco vařeného (bramborový salát, krabí salát) | sałatka | |
| krk | hrdlo, bolest v krku (nachlazení, hlasivky) | gardło |
| krk jako celek, krční páteř, resp. (zatuhlé) svalstvo Pozor/uwaga: krk = szyja, šíje = kark | szyja | |
| barva | vlastnost (odstín, který vidíme) | kolor |
| lak, chemická látka, nátěrová hmota, obsah plechovky či spreje (to, co se kupuje a míchá a pak natírá nebo stříká) | farba | |
| muž | "její muž", manžel | mąż, małżonek |
| obecně jakýkoliv muž | mężczyzna | |
| žena | "jeho žena", manželka | żona, małżonka |
| obecně jakákoliv žena | kobieta | |
| informovat | nedokonavé (opakovaně informovat, oznamovat) | informować |
| dokonavé (jednorázově informovat, sdělit, oznámit) | poinformować | |
| kromě, krom, mimo | s výjimkou | z wyjątkiem |
| nejen (navíc ještě) | oprócz, poza tym | |
| věc | téma, záležitost, něco k vyřízení | sprawa |
| fyzický předmět | rzecz | |
| rozmyslet se, rozmyslit se, rozmyslet si (něco), rozmyslit si (něco) |
zamyslet se (nad kým, čím), promyslet si (koho, co) | przemyśleć coś, zastanowić się |
| rozhodnout se | zdecydować się | |
| změnit názor | rozmyślić się, zmienić zdanie | |
| platit | cenu | płacić |
| platit kdy, být aktuální, být platný | być aktualny, obowiązywać | |
| platit pro koho co; týkat se koho čeho | dotyczyć |
Czeski i polski – usługi językowe
Warto zobaczyć też polsko-czeski słownik zdradliwych słów


unikatowa treść strony
Menu nawigacyjne
Ta witryna jest regularnie archiwowana przez Bibliotekę Narodową Republiki Czeskiej z powodu jej kulturowej, edukacyjnej, naukowej, badawczej lub innej wartości informacyjnej w celu dokumentacji autentycznej próbki czeskiej przestrzeni www.
Witryna ta jest częścią kolekcji czeskich witryn webowych, które ma Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej zamiar długoterminowo przechowywać i udostępniać dla przyszłych pokoleń. Ich zapis jest częścią Czeskiej narodowej bibliografii oraz katalogu Biblioteki Narodowej Republiki Czeskiej.
Ukryć narzędzia