Martin Adámek
unikátní obsah této stránky 
Dvojí překlady českých vs. polských slov
Česká a polská slova s různě širokým významem
Doplněno
12. – 15. 5. 2020
Doplněno
18. 7. 2015
Vytvořeno
jaro 2015;
občas aktualizováno
12. – 15. 5. 2020
Doplněno
18. 7. 2015
Vytvořeno
jaro 2015;
občas aktualizováno
Mezi dvěma různými jazyky, a to ani mezi češtinou a polštinou,
nelze sestavit jednoznačný slovník, ve kterém by se ke každému jednomu slovu z jednoho jazyka přiřadilo právě jedno slovo z druhého jazyka.
Pro správný překlad je u mnoha slov nutné upřesnit konkrétní význam podle aktuálního kontextu.
Některá slova, která Češi považují za jedno slovo,
se v polštině dělí na dvě různá slova, podle přesného významu:
| Česky | Význam | Polsky |
|---|---|---|
| měsíc | planeta, zosobněný objekt na obloze | księżyc (příp. i „miesiąc”) |
| část roku, doba trvání | miesiąc | |
| proč | důvod, příčina; z jakého důvodu | dlaczego, czemu |
| účel, cíl; za jakým účelem | po co | |
| večer | co (podstatné jméno) (jako např. "poledne") "Už je večer." | wieczór |
| kdy (příslovce) (jako např. "v poledne") "Uvidíme se večer." | wieczorem | |
| známý | můj známý (méně než kamarád) | znajomy |
| všeobecně známý, všem známý, mediálně známý | znany | |
| přítel, přítelkyně | více než známý(á) nebo kamarád(ka)
| przyjaciel, przyjaciółka |
| životní partner(ka) (kluk, holka)
| chłopak, dziewczyna | |
| salát | konkrétní rostlina (v pařeništi či skleníku) | sałata |
| směs různých surovin v misce – vše pouze syrové (okurkový salát) | surówka | |
| směs různých surovin v misce – i něco vařeného (bramborový salát, krabí salát) | sałatka | |
| krk | hrdlo, bolest v krku (nachlazení, hlasivky) | gardło |
| krk jako celek, krční páteř, resp. (zatuhlé) svalstvo Pozor/uwaga: krk = szyja, šíje = kark | szyja | |
| barva | vlastnost (odstín, který vidíme) | kolor |
| lak, chemická látka, nátěrová hmota, obsah plechovky či spreje (to, co se kupuje a míchá a pak natírá nebo stříká) | farba | |
| muž | "její muž", manžel | mąż, małżonek |
| obecně jakýkoliv muž | mężczyzna | |
| žena | "jeho žena", manželka | żona, małżonka |
| obecně jakákoliv žena | kobieta | |
| informovat | nedokonavé (opakovaně informovat, oznamovat) | informować |
| dokonavé (jednorázově informovat, sdělit, oznámit) | poinformować | |
| kromě, krom, mimo | s výjimkou | z wyjątkiem |
| nejen (navíc ještě) | oprócz, poza tym | |
| věc | téma, záležitost, něco k vyřízení | sprawa |
| fyzický předmět | rzecz | |
| rozmyslet se, rozmyslit se, rozmyslet si (něco), rozmyslit si (něco) |
zamyslet se (nad kým, čím), promyslet si (koho, co) | przemyśleć coś, zastanowić się |
| rozhodnout se | zdecydować się | |
| změnit názor | rozmyślić się, zmienić zdanie | |
| platit | cenu | płacić |
| platit kdy, být aktuální, být platný | być aktualny, obowiązywać | |
| platit pro koho co; týkat se koho čeho | dotyczyć |
A naopak, Poláci zase coby jedno slovo vnímají některé dvojice,
které Češi chápou jako dvě různá slova:
| Polsky Po polsku | Význam Znaczenie | Česky Po czesku |
|---|---|---|
| gdzie | miejsce (Gdzie jesteś? Gdzie byłesz? Gdzie będziesz?) | kde |
| cel ruchu (czasami w polskim "dokąd"; Gdzie idziesz? Dokąd idziesz? antonim od "skąd"; jak w rosyjskim "куда") | kam | |
| tu, tutaj | odpowiedź na "kde" | tady |
| odpowiedź na "kam" | sem | |
| kolega, koleżanka | osoba z tej samej firmy, z tego samego biura; z tej samej strefy fachowej; ew. z tej samej szkoły | kolega, kolegyně |
| więcej niż znajomy i mniej niż przyjaciel | kamarád, kamarádka Potocznie („kumpel”): „kámoš”, „kámoška” | |
| otworzyć | 1. kluczem, że by byle kto mogł otworzyć bez kłucza; jak po angielsku "unlock" (odblokować; odkluczyć) | odemknout |
| 2. przez klamkę; fizycznie zupełnie całe okno, drzwi ("na oścież"="dokořán"); książkę, oczy, serce, spadochron; plik, program, okno w Windows, tab/panel w przeglądarce; jak po angielsku "open" | otevřít | |
| zamknąć | 1. przez klamkę; fizycznie zupełnie całe okno, drzwi; książkę, oczy; plik, program, okno w Windows, tab/panel w przeglądarce; zwierzęta domowa (np. na noc), sklep, firmę aresztować (potocznie); jak po angielsku "close" | zavřít |
| być na końcu listy albo kolejki | uzavírat | |
| uzamknąć się (swoje serce; ukryć swoje uczucia, myśli) | uzavřít se | |
| 2. kluczem, że by byle kto nie mogł otworzyć bez kłucza; jak po angielsku "lock" (zablokować; zakluczyć) | zamknout | |
| kierownica | okrągła (w samochodzie) | volant |
| prosta (na rowerze, motorze albo quadzie; w którychś rykszach i na którychś trójkołowcach) | řidítka (r. nijaki, licz. mnoga) | |
| ściągnąć, ściągać | z wysokości na dól; gumką, sznurkiem, itp. | stáhnout, stahovat |
| plik z internetu | stáhnout, stahovat, downloadovat | |
| podczas sprawdzianu lub egzaminu od innego ucznia lub ze ściągi | opisovat | |
| teren | konkretna strefa, część kraju należący do czegoś (geografia – kraj albo jego część: Województwo dolnośląskie; Góry Orlickie; Polska; teren Apaczów) ("Na terenie parku narodowego nie wolno palić.") | území |
| konkretna działka należący do kogoś (właściciel – osoba, firma) ("Teren prywatny.") | pozemek | |
| profil/kształt/relief kraju – wzgórza; rodzaj powierzchni (latwość ruchu); strefa poza drogą asfaltową (poza biurem, w praktyce, w warunkach prostych bez komfortu) ("Samochód terenowy"; "Pracownik terenowy") | terén | |
| południe / północ | czas (pora dnia) | poledne / půlnoc |
| kierunek | jih / sever (Tylko w bajkach używany jest zwrot „Strana/království polední/půlnoční”) | |
| dwójka | nazwa cyfry 2; druga najlepsza (!) ocena w szkołe; drugi startujący, drugi najlepszy | dvojka |
| dwie osoby, zwierzęta albo przedmioty | dvojice | |
| dwie osoby albo zwierzęta potocznie, ale tylko z akcentem na nietypowość: znaczy to, że chodzi o jakoś ciekawą dwójkę, np. kiedy ci dwa bardzo (nie) pasują do siebie albo kiedy każdy jest nie zwykły. | dvojka | |
| przeżyć | nie zginąć, nie umrzeć | přežít |
| doświadczyć czegoś, aktywnie zkorzystać z życia, robić coś, starać sie o coś (ogólnie, nie tylko zabawa, też dla pracy i dobrych wyników, włacznie z kłopotami życia) | prožít | |
| Życie trzeba przeżyć, nie przeżyć. | Život se má prožít, ne přežít. | |
| (za)dzwonić | przez telefon | formalnie: „(za)telefonovat”, potocznie: „(za)volat” |
| przy drzwiach domowych, na wieży kościelnej, w szkołe | (za)zvonit | |
| parasol | przeciwdeszczowy | deštník |
| przeciwsłoneczny | slunečník | |
| pomarańczowy | kolor | oranžový |
| smak, ew. zapach, kształt albo byle jaka podobność lub pokrewność oprócz koloru; dotyczący pomarańczów co owocu albo drzewa | pomerančový | |
| surówka | na talerzu wspólnie z głównym daniem | obloha |
| osobno w szalce obok talerzu albo aż później po daniu | salát | |
| prom | przez rzekę | přívoz |
| przez morze (albo jego kawalek) | trajekt | |
| (przy)witać | witać się z kimś przy spotkaniu byle gdzie | (po)zdravit, (po)zdravit se |
| (przy)witać kogoś w swoim mieszkaniu, w swoim biurze, na swoim terenie | (při)vítat | |
| podobać się | wygłądać podobno jak ktoś | podobat se, být podobný |
| być według kogoś preferencyj | líbit se | |
| Np. jeżeli jestem mężczyzną: | Je mi podobný tamten muž; Líbí se mi tamta žena. | |
| wyjeżdżać, wyjechać | z jakiegoś miejsca (tego człowieka tam teraz nie będzie; zdanie dotyczy pierwotnego miejsca) | odjíždět, odjet (odkud (člověk): z kanceláře) |
| na podróż; w kierunku jakiegoś miejsca (ten człowiek tam teraz będzie; zdanie dotyczy podróży albo celowego miejsca) | vyjíždět, vyjet (kam: na expedici; za zákazníkem) | |
| z środka na zęwnątrz; albo z dołu do góry | vyjíždět, vyjet (odkud (vozidlo)/ kam: z garáže; z díry, z bláta; na kopec) | |
| hodować | rośliny | pěstovat |
| zwierzęta | chovat |
Čeština a polština – jazykové služby
Podívejte se také na polsko-český slovník zrádných slov
Navigační menu 
Přidat do služby Pocket 
Tyto stránky jsou pravidelně archivovány Národní knihovnou ČR pro svou kulturní, vzdělávací, vědeckou, výzkumnou nebo jinou informační hodnotu za účelem dokumentace autentického vzorku českého webu. Jsou součástí kolekce českých webových stránek, které NK ČR hodlá dlouhodobě uchovávat a zpřístupňovat pro budoucí generace. Jejich záznam je součástí České národní bibliografie a katalogu NK ČR. 
Skrýt nástroje